Towarzystwo Turystów Przyrodników i Krajoznawców zaprasza na wycieczkę z cyklu

"Tajemnice Warszawy i Mazowsza"

"Zajezdnia Tramwajowa Praga"

- zabytek techniki z 1925 roku -

Zakład Eksploatacji Tramwajów R-2 "Praga" to przelotowa zajezdnia tramwajowa położona przy ulicy Kawęczyńskiej na Pradze Północ. Jest to też jedyna zajezdnia tramwajowa po prawej stronie Wisły.

Zajezdnia została zbudowana w latach 1923-1925. 1 marca 1925 roku uroczyście oddano do eksploatacji halę zajezdni o długości 158,3 m i szerokości 56 m, mogącą pomieścić 212 wagonów tramwajowych. Hala posiadała 15 torów, natomiast wjazd odbywał się od ulicy Kawęczyńskiej, na zachód od hali zajezdni.

24 września 1939 roku na teren obok zajezdni spadły niemieckie bomby, sama zajezdnia szczęśliwie uniknęła poważnych zniszczeń. Podczas okupacji pracowników zajezdni dotykały represje, aresztowania, a nawet rozstrzelania. 1 sierpnia 1944 roku hitlerowcy zażądali wstrzymania ruchu tramwajowego na mostach. Zajezdnia została zaminowana i wysadzona w powietrze przez wycofujących się hitlerowców.

We wrześniu 1944 r. Praga została oswobodzona. 14 września rozpoczęto odbudowę zajezdni. Pierwsze miesiące były bardzo trudne – z braku odpowiednich narzędzi gruz przenoszono gołymi rękami, a jedyną zapłatą dla ludzi odbudowujących zajezdnię był talerz ciepłej zupy. W maju 1945 roku odbudowano podstację "Praga" zmieniając jej nazwę na "Kawęczyńska". Pomimo ogromnych trudności w odbudowie 20 czerwca z praskiej zajezdni ruszył pierwszy po wojnie tramwaj. W 1946 roku zbudowano tymczasową halę na 16 wagonów. Hala zajezdni została odbudowana w 1949 była jednak mniejsza o 70 stanowisk niż przed wojną.

W 1964 roku zajezdnia otrzymała oznaczenie "R-2". Modernizację ukończono w 1966 roku, zwiększając pojemność zajezdni o 30 wagonów.

W końcu grudnia 1995 roku do zajezdni dostarczono pierwszy polski tramwaj niskopodłogowy – Konstal 112N. W 1997 r. z powodu zwarcia w jednym z wagonów spłonęła część dachu hali. Odbudowano go w 2000 roku. W tym samym roku zlikwidowano linię tramwajową w ciągu Ząbkowska-Kawęczyńska i wjazd od zachodu. Obecnie wjazd możliwy jest tylko ze wschodu od alei Tysiąclecia

W 2005 roku zajezdnia obchodziła 80-lecie istnienia, natomiast 2 lutego 2007 r. podjęto decyzję nr 105/2007 o wpisaniu zajezdni do rejestru zabytków pod nr A-732.

Na terenie zajezdni znajduje się gong alarmowy wykonany z niewybuchu z czasów II wojny światowej. Jest on umocowany na rosyjskiej szynie kolejowej z końca XIX wieku.
Przy bramie wjazdowej do zajezdni znajduje się figura świętego Krzysztofa – patrona prowadzących pojazdy. Figura jest oszklona i oświetlona w nocy.